Hoe gaan innovaties, digitalisering en robotisering de bouw veranderen? In dit tweede artikel in de serie ‘Constructeur van het Jaar’ vraagt Arjan Habraken (SIDstudio, MDLX, TU/e) naar de visie van Marijn Bruurs (Witteveen+Bos).
Eind oktober 2020 werd Arjan Habraken door uitgeroepen tot Constructeur van het Jaar in de door VNconstructeurs en KPE-groep georganiseerde verkiezing. Tegelijkertijd werd Marijn Bruurs verkozen tot Talent van het Jaar. In zes afleveringen in Cement geven beiden hun visie op het vak. In deze tweede aflevering maken we nader kennis met Bruurs aan de hand van een vraaggesprek met Habraken.
Lees hier ook het eerder verschenen artikel ‘Als constructeurs moeten we veel meer nagaan wat een constructie kan bijdragen aan andere disciplines’. Daarin worden Marijn Bruurs en Arjan Habraken geïnterviewd.
Wat wordt de rol van 3D-printen in de bouw?
“Er moeten de komende 10 jaar 1 miljoen woningen worden gebouwd. Als je ziet hoeveel vacatures er nu al zijn en bedenkt hoeveel mensen de komende jaren met pensioen gaan, dan gaan we dat nooit redden. Zeker als je het over een periode van 30 jaar ziet, moeten we met de helft van de arbeid hetzelfde volume kunnen draaien. We moeten dus productiever worden. Niet 5% of 10%, maar 100%. En dat lukt niet met de bestaande bouwmethodieken en daarop geijkte ontwerpen, die zijn veel te arbeidsintensief. 3D-printen is een van de manieren om die productiviteit te vergroten, maar niet de enige. Ook prefabricage en robotisering in brede zin moeten daaraan bijdragen.”
Geloof jij meer in printen op de bouw of in de fabriek?
“Voor architectonische, gevel- of brugelementen is printen in de fabriek een prima oplossing, maar om echte impact te hebben op de productiviteit, moeten we op grote schaal op de bouwplaats gaan printen. En – geïnspireerd door Behrokh Khoshnevis en Theo Salet – dan moeten we niet een printer opstellen op de bouw, die het beton laten printen en dan weer afbreken. Nee, printen moet één van de taken van een robot zijn. De robot moet daarnaast verdiepingsvloeren neerleggen, isolatie printen. En er komen vast mensen met goede andere ideeën om de robot te laten doen. Het frustreert mij wel eens als ik al die berichten lees over weer een constructie die is geprint. De focus ligt te veel op printen en te weinig op gerobotiseerd bouwen.
We moeten daarnaast ook nadenken over het printen van slimme combinaties. Denk bijvoorbeeld aan een sandwichconstructie van een dunne schil beton met isolatie ertussen. Die isolatie hoeft maar een klein beetje sterkte te hebben, zeg 0,4 N/mm2, om al veel bij te kunnen dragen aan de stabiliteit. Ook kunnen we nadenken over het injecteren van extra bindmiddel op plekken waar dat voor de sterkte nodig is, zodat je een soort betonnen raamwerk krijgt. We zijn niet gewend om op die manier naar constructies te kijken.”
Dan tot slot naar de aanleiding van ons gesprek, jouw verkiezing tot Talent van het Jaar. Wat wil je studenten en jonge constructeurs adviseren die de ambitie hebben dat ook ooit te worden?
“Wijk van de gebaande paden af. Maak zijstapjes en verken dingen. Er is veel meer dan wat je alleen krijgt voorgeschoteld binnen je opleiding. Door verder te kijken, leer je problemen vanuit verschillende perspectieven te bekijken en ben je beter in staat ze op te lossen. Het kan gaan om de wereld van robotica, vastgoed of voor mijn part psychologie. Ik raad iedere student aan het boek ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’ van Stephen Covey te lezen. In mijn opleiding bedrijfskunde was dat verplicht. Het zet je echt aan het denken.”
Dit artikel is een samenvatting van een eerder verschenen artikel uit Cement. Lees hier het volledige artikel.